Choroba Leśniowskiego-Crohna – dobierz odpowiednią dietę

Choroba Leśniowskiego i Crohna (łac. morbus Leśniowski-Crohn) to schorzenie, które określa się jako nieswoiste zapalenie jelit. Dieta przy tej chorobie ma kluczowe znaczenie dla pacjentów w trakcie zaostrzenia objawów, a także podczas remisji choroby. Zdrowe produkty lekkostrawne przy chorobie Leśniowskiego-Crohna mogą wpływać na poprawę stanu klinicznego i zmniejszać ryzyko komplikacji pozajelitowych, w tym niedożywienia, wynikającego z choroby o nieznanej etiologii. Zobacz, jak wygląda dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna, jakie produkty są wskazane, a których lepiej unikać!

Choroba Leśniowskiego-Crohna – przyczyny, objawy 

Choroba Leśniowskiego i Crohna, nazywana potocznie chorobą Crohna, podobnie jak wrzodziejące zapalenie jelit, jest schorzeniem dotykającym przewodu pokarmowego. Jednak choroba Leśniowskiego-Crohna, chociaż zmiany zapalne najczęściej dotyczą odcinka jelita krętego, może również rozwinąć się w każdej innej części przewodu pokarmowego, od jamy ustnej aż do odbytu. 

Na chorobę Leśniowskiego-Crohna najczęściej cierpią dzieci, osoby młode w wieku 30-40 lat oraz starsze – powyżej 60. roku życia. Przyczyny choroby Crohna nie są znane, jednak istnieją pewne zależności, które uznaje się za czynniki predysponujące do zachorowania, czyli skłonności dziedziczne oraz zaburzenia układu odpornościowego. Również zaburzenia mikroflory, przewlekły stres czy współistniejące choroby mogą mieć wpływ na uaktywnienie się choroby, a kolejno na nasilanie cyklicznych, nawracających z różnym nasileniem ataków.  

Choroba Leśniowskiego-Crohna może dawać objawy nie tylko w obrębie jelit, lecz także objawy pozajelitowe oraz ogólnoustrojowe. Przewlekły, nawracający stan zapalny jelit wywołuje u osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna objawy, takie jak:

• ból brzucha;
• biegunka;
• nudności, wymioty;
• krew obecna w stolcu;
• nadżerki, afty;
• szczeliny odbytu oraz ropnie i przetoki okołoodbytnicze;
• zwężenia światła jelit i otaczających narządów;
• osłabienie, a nawet niedożywienie w późniejszej fazie. 

Choroba Leśniowskiego-Crohna – wpływ diety na pacjentów 

Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna powinna obejmować produkty lekkostrawne, które nie drażnią dodatkowo jelit. Częstym problemem u pacjentów ze zdiagnozowaną chorobą Crohna są niedobory żywieniowe, które poza upośledzonym wchłanianiem związków, wynikają także z rezygnacji z niektórych pokarmów. 

Choroba Leśniowskiego-Crohna może mieć różny przebieg, co zależy od indywidualnych predyspozycji, istnieje jednak wiele produktów, które szkodzą większości pacjentów, nasilając stan zapalny i towarzyszące mu objawy. 

Bardzo ważne jest, aby przepisy na dania dla osób dotkniętych nieswoistym stanem zapalnym jelit były możliwie jak najbardziej urozmaicone, tak by zapobiegać niedoborom żywieniowym. Dieta w chorobie Leśniowskiego i Crohna powinna więc przypominać normalne, racjonalne żywienie uwzględniające zdrowe przepisy, oparte na produktach stosunkowo bezpiecznych dla pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna. 

Częstym problemem są trudności w określeniu odcinka przewodu pokarmowego objętego stanem zapalnym oraz ustalenie odpowiedniego sposobu postępowania. Niektórzy pacjenci są oporni na leczenie, trudno również ustalić czynniki nasilające objawy. 

Osoby zmagające się z chorobą Leśniowskiego-Crohna mogą skorzystać z konsultacji w jednej z placówek Centrum Medycznego Synexus. Pacjenci naszych placówek:

• zyskują szansę na nowe możliwości terapeutyczne w ramach prowadzonych programów badań klinicznych nowych leków i terapii
• mogą zostać skierowani na dodatkowe bezpłatne badania i konsultacje specjalistyczne (w ofercie m.in. badanie wątroby FibroScan®, bezpłatne badania kontrolne krwi)

Choroba Leśniowskiego Crohna – dieta płynna w okresie zaostrzenia objawów

Choroba Leśniowskiego-Crohna wymusza na pacjentach stosowanie odpowiedniej diety, zwłaszcza w okresie zaostrzenia objawów, czyli silnego stanu zapalnego. Pacjenci odczuwają wówczas dokuczliwe bóle brzucha, nudności, wymioty oraz mają częste biegunki. Może pojawiać się również gorączka oraz zmiany ogólnoustrojowe.

W ciężkiej postaci konieczne może być żywienie pozajelitowe, które dotyczy ok. 25-80% osób ze stwierdzonym niedożywieniem podczas zaostrzenia objawów Leśniowskiego-Crohna. Przy średnio nasilonych objawach wystarczające jest elementarne żywienie dojelitowe produktami przemysłowymi.

Kolejno wprowadzana jest dieta płynna lekkostrawna z minimalną zawartością błonnika. Błonnik drażni ściany jelit, co w przypadku choroby Leśniowskiego-Crohna nasila dolegliwości. Przyjmuje się płynne kleiki, kolejno delikatne przeciery z gotowanych warzyw oraz dużą ilość wody. 

Zastosowanie odpowiedniej diety u osób cierpiących na zapalenie Leśniowskiego-Crohna może skrócić czas zaostrzenia objawów i pozwala na remisję choroby u ponad połowy pacjentów. Odpowiednia dieta uboga w błonnik, natomiast bogata w białko (ok. 100-120 g dziennie) ma kluczowe znaczenie dla opanowania nieswoistych chorób zapalnych jelit. 

Ze względu na przyspieszony metabolizm, osobom w trakcie zaostrzenia objawów zaleca się dietę wysokoenergetyczną (ok. 2500 – 3000 kcal), która powinna być dobrana indywidualnie do masy ciała, stanu zdrowia oraz wieku chorego.   

Produkty lekkostrawne zalecane w początkowej fazie powrotu do żywienia doustnego, to m.in.:

• sucharki,
• kleiki ryżowe,
• kasza manna, 
• jasne pieczywo (należy unikać pieczywa ciemnego ze względu na zawartość błonnika w produktach zbożowych),
• makaron nitki,
• gotowane warzywa.

Dieta w okresie remisji choroby Leśniowskiego-Crohna (produkty)

W okresie remisji, czyli ustąpienia stanu zapalnego, pacjenci z chorobą Leśniowskiego-Crohna powinni powrócić do zdrowej żywności, zwracając uwagę na wspomniane urozmaicenie. Dieta powinna być lekkostrawna, ale bogata w wartości odżywcze, minerały i witaminy. 

Uboga dieta przy chorobie Leśniowskiego–Crohna może prowadzić do niedoborów białka oraz wartości energetycznych, dlatego należy jak najszybciej wprowadzać kolejne produkty lekkostrawne, takie jak:

• chude mięso: gotowany kurczak, cielęcina, indyk, królik, polędwica;
• nabiał bez laktozy (jeśli chory odczuwa dolegliwości po spożywaniu mleka i przetworów mlecznych);
• makaron nitki;
• jajka gotowane na miękko;
• chude gatunki ryb: dorsz, sandacz, szczupak, sola, leszcz;
• oleje roślinne: sojowy, słonecznikowy;
• gotowane warzywa, dokładnie obrane: marchew, dynia, seler, szpinak, sałata, pietruszka, ziemniaki;
• owoce, również dobrze obrane: jabłka, morele, banany, truskawki, maliny, melony, porzeczki;
• lody, galaretki;
• przyprawy: pietruszka, koperek, kminek, cukier, sól, sok z cytryny, wanilia. 

Choroba Leśniowskiego-Crohna – jakich produktów unikać? 

Zarówno w okresie wzmożonego stanu zapalnego, jak i w czasie osłabienia objawów dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna powinna być tak dobrana, aby oszczędzać chore jelito. Ogólne zasady żywienia pacjentów uwzględniają więc produkty zawierające duże ilości białka, jednak ważne jest także unikanie produktów, które mogą szkodzić. 

Najczęściej osoby cierpiące na chorobę Leśniowskiego-Crohna mają obniżoną tolerancję produktów, takich jak:

• mleko i tłuste przetwory mleczne, np. żółty ser, śmietana;
• gruboziarniste kasze, pieczywo razowe;
• grube makarony;
• tłuste mięso: wieprzowina, baranina, dziczyzna, kaczki, gęsi;
• tłuste ryby, głównie wędzone: makrela, łosoś, śledź;
• słodycze;
• alkohol, papierosy – zaleca się całkowitą rezygnację z używek;
• potrawy wzdymające; 
• warzywa: kapusta, groch, fasola szparagowa, brukselka, rzodkiewka, kalarepa, soja, papryka, cebula, ogórki;
• niektóre owoce: śliwki, wiśnie, gruszki, figi, czereśnie, śliwki, zwłaszcza suszone;
• napoje gazowane;
• kawa, herbata;
• smalec i margaryna;
• smażone ziemniaki, frytki;
• ostre przyprawy: chili, papryka, pieprz, majonez, musztarda, chrzan, ocet.  

Warto zwrócić uwagę, że nie wszystkie wymienione produkty wpływają tak samo na każdego pacjenta. Istotne w przypadku choroby Leśniowskiego-Crohna jest indywidualne ustalenie, które produkty nasilają objawy, a które pozostają obojętne. Na tej podstawie ustalana jest dieta oraz dalsze sposoby postępowania. 

W naszej przychodni trwają prace nad znalezieniem lekarstwa na chorobę Leśniowskiego-Crohna. Jeśli chcesz wspomóc te działania, możesz już dzisiaj odwiedzić jedną z przychodni lub sprawdzić teraz czy możesz wziąć udział w badaniach pod linkiem >> przychodniasynexus.pl/badania/crohn

_____________________________________

Opracowane przez zespół Synexus